ABD’li teknoloji devi Amazon, uydu üretimi için odak noktasını Türkiye’ye çevirdi. Türkiye’nin önde gelen takım tezgahları üreticisi Tezmaksan ile iş birliğine giden Amazon, ABD ve Meksika’daki üretim operasyonlarını Türkiye’ye taşıma kararı aldı. Amazon, Project Kuiper programı çerçevesinde, SpaceX’in Starlink’e rakip olarak alçak yörüngeye uydular yerleştirmekte.
Sivas, üretim merkezi olacak
Amazon’un Türkiye’deki üretim merkezi olarak Sivas seçildi. Bu karar, Sivas’ın yanı sıra Tokat, Yozgat ve Kayseri illerini Türkiye’nin uzay sanayi ve havacılık merkezi haline getirme potansiyelini taşımaktadır. Tezmaksan, 2025 yılının ilk çeyreğinde ilk teslimatı gerçekleştirmeyi hedeflerken Sivas’ta ikinci bir fabrika kurmayı planlamaktadır. Sivas’ta 18 bin metrekarelik bir alanda yeni bir fabrika kuracak olan firma, Demirağ Organize Sanayi Bölgesi’nde yer alan mevcut 10 bin metrekarelik alanını 28 bin metrekareye genişletecektir.
Tezmaksan CEO’su Hakan Aydoğdu’nun hedefi, Sivaslı Nuri Demirağ’ın yarım kalan işini tamamlamaktır. Aydoğdu, “Sadece uydu üretmek değil, Sivas’tan uzaya roket fırlatmak istiyoruz. 15-20 yıl içinde bu hayali gerçekleştirmeyi planlıyoruz” şeklinde belirtti.
Ucuz işgücü ve bilgi birikimi etkili oldu
Amazon’un yüksek maliyetler nedeniyle uydu üretimi için yeni bölgeler araştırdığını söyleyen Tezmaksan CEO’su Hakan Aydoğdu: “Amazon, stratosferin hemen altına 1.300 kompakt uydu fırlatacak. Dünyanın dört bir yanına internet sağlayacak. Avrupa’dan Çin’e kadar farklı bölgeleri değerlendirdiler ancak Çin’de tedarik zorlukları yaşanmakta. Avrupa’da nüfus yaşlanmakta ve gençler yeni nesil çalışmak istememekte. Boeing’de gelecek siparişleri ile dolmaktadır. Trump yönetimi, Meksika ve Kanada’ya vergi uygulama tehdidinde bulunduğunda Meksika’nın maliyetleri Türkiye’ye göre %30 daha yüksek çıktı. Türkiye’de mühendislik çok ekonomik. Tezmaksan’ın robotik sistemlerindeki bilgi birikimi ve ucuz mühendislik, Amazon’un Türkiye’yi tercihinde etkili olmuştur. Zaten robot ve otomasyon sistemleri Tezmaksan’ın en başarılı olduğu alanlardan biridir.”
Deneme üretimi başladı, üretim Türkiye’de yapılacak
Aydoğdu, Amazon ile iki ay önce anlaşma sağladıklarını ve şu an deneme üretimine başladıklarını belirtti. 2025’in ilk çeyreğinde ilk teslimatı hedeflediklerini ifade eden Aydoğdu, “Bir uydu 1.500 parçadan oluşmaktadır. İlk aşamada 9 parçayı Türkiye’de üreteceğiz. Amazon, ABD ve Meksika’daki üretiminin tamamını Sivas’a taşıyacak ve tüm parçaların Türkiye’de üretilmesini istemektedir” dedi.
Sivas’ı uzay ve havacılık merkezi haline getirmek istediklerini söyleyen Aydoğdu, “Amazon ile yaptığımız anlaşmada fason üretim yapmayacağımızı belirttik. Uzay sanayi alanındaki bilgi birikimini buraya getirmeyi hedefliyoruz. Onlar da bu durumu kabul etti. 1.500 parçanın tamamını burada üretmeyi planlıyoruz. Ancak Tezmaksan, sadece bizim olan parçaları üretecek. Diğer parçaları da Sivas çevresindeki Tokat, Yozgat ve Kayseri gibi illere yönlendireceğiz. Almanya’da Stuttgart ve ABD’de Detroit gibi otomotiv ve yan sanayi merkezleri varsa, biz de Sivas ve çevresinde uzay sanayi ve havacılık ekosistemini oluşturmayı hedefliyoruz” şeklinde konuştu.
